Flamenko Gitar ve Gelişimi
Flamenko teriminin, mevcut olan birçok varsayıma rağmen hala tam olarak nereden çıktığı tespit edilememiştir. Kaynaklardan elde edilen teoriler şunlardır; İspanyol Yahudileri dini şarkılarını, rahatsız edilmeden söyleyecekleri yerlere göç etmişlerdir. Bu şarkılar İspanya’da kalan Yahudilerce “Flamenco” olarak adlandırılmıştır. Flamenco kelimesi, ‘’fellah minküm’’ diye okunan “senin grubundan çiftçi” anlamına gelen Arapça kelimelerden elde edilmiştir. Bu kelime zamanla Çingeneler için kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca 19.yy’ın başlarında kibirli, küstah anlamına gelen bir argo kelime olarak kullanılmıştır. Bu sanatın nereden çıktığı hakkında kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Birçok ayrıntı tarihte kaybolmuştur. Buna rağmen Araplar ve Çingenelerden doğduğu tahmin edilmektedir. Araplar 800 yıl yaşadıkları İspanya'nın güney kısmında kültürel ve ekonomik alanda etkiler bırakmışlardır. Arapların ispanyayı terk etmelerinin ardından, Çingenelere, Musevilere ve geride kalan Araplara İspanyollar tarafından baskı uygulanmıştır. Bu baskılar, bu kültürlerin birleşmesine ve kaynaşmasına yol açmıştır.
Çingeneler, bu kaynaşmadan etkilenerek trajik duygularını, Hint hatıralarını ve doğal ritim yeteneklerini eklemişler ve Flamenko müziğinin ilerleme sürecini başlatmışlardır. Zaman içerisinde flamenko’nun müziği dünyaya açılmıştır. Daha sonraları Victor Monje, Paco Pena, Paco de Lucia, Flamenko gitarın teknik ve müzikal gelişimine katkılarda bulunarak, gerek İspanya’ da gerek dünyada Flamenko’nun büyük kitlelerce beğenilmesini sağlamışlardır. Flamenko gitarı ve tekniğini ele aldığımızda; Çalgının kendisi daha çok klasik gitara benzer. Yapısı daha hafif, sesi daha parlaktır. Teller gitarın gövdesine daha yakındır. Ses deliği ve köprü arasındaki bölgede “golpe’’denen (yüzük parmağının tırnağı ile yapılan hafif vuruşlar) tıklatmalardan koruyan ince plastik tabaka vardır. Bu, sese perküsyona yakın bir vurgu sağlar. Sol el tekniği, klasik tekniğe benzemesine rağmen perdeli pozisyonları, bireyselleşmiş parmak pozisyonlarından daha çok tutulur. Flamenko gitarı daha çok atakla ve agresif çalınmaktadır. Gerek şarkıya ve dansa eşlikte, gerek solo çalımda bu yapıyı duymak mümkündür.
Cahit Baltacı
Rekor Sanat - Gitar Öğretmeni