Yay Çekme Nedir? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Keman çalmanın öncelikle zorluğu tutuş ve yay çekmeden kaynaklanır. Yay çekme dediğimiz olay kemandan temiz ve pürüzsüz ses çıkartma durumudur. Keman eğitiminize ilk başladığınızda ortalama iki ay yay çalışmaları yapılır. Öğretmeninizin öngördüğü durumlarda bu süre uzayabilir yada kısalabilir. Peki yay çekerken nelere dikkat etmeliyiz?

Öncelikle kemanı doğru tuttuğunuzdan emin olun. Sonra yay çekmeye yayın orta bölümünde başlanmalıdır. İlk yay çalışmaları ritimsiz yayı tel üzerinde durdurarak düzgün ve vurgusuz yapılmalıdır. Yayın ortasından sonra alt yay, üst yay ve bütün yay da yapılır. Yayı tel üzerinde durdurarak temiz sesler elde ettikten sonra yayı durdurmadan aynı çalışmalar tekrar yapılır. İstenilen şekilde yay çekildikten sonra ritimli çalışmalara geçilir. Notaların sürelerini öğrendikten sonra ayağınızla vurarak sayılır. Ritimli çalışmalarda önemli noktalardan birisi zaman ile yay hızını eşitlemektir. Bütün bu alıştırmaları yaparken yayın her bölümünden aynı gürlükte ses çıkartmaya dikkat edilir. Eğer yayı sağ kol ağırlığına bırakırsanız daha dolgun ve gür sesler elde edersiniz.


Yay çekmede kullanılan temel teknik bilgiler ;

LEGATO:

Notaların birbirine bağlı çalınması anlamına gelir. (çekiyorsak çekmeye devam, itiyorsak itmeye devam olarak özetlenebilir.)

DETACHE:

Yayı telden kaldırmadan her notayı ayrı ayrı kesintisiz çalmadır.

STACCATO:

Yayı telden kaldırmadan her notayı keskin bir şekilde birbirinden ayırmaktır.

SPİCCATO:

Yayı küçük ve kavisli hareketlerle hafif zıplatmaktır.

SAUTİLLE(SOTİYE):

Yayın esneme özelliğinden faydalanıp yayı tel üzerinde zıplatarak ve ayrı ayrı çalmadır.

RİCOCHET (RİKOŞE):

Güçlü bir vurguyla yayı tel üzerine vurmak ve aynı yayda kesintili çalmaktır.

Duygu Deniz Uşaklıgil
Rekor Sanat - Keman Öğretmeni