Gam - Arpej Egzersizlerinin Önemi
Dizi: Ses perdelerinin belirli kurallara göre yanaşık biçimde birbirini izlemesi yoluyla bir müzik sistemine temel olan sesler grubudur. Melodinin gezinme kurallarını da dizideki perdeler belirler.
Gam: Tonal sistemde yer alan majör ve minör dizilere verilen ad.
Arpej: Kırılarak seslendirilen akordur. Bir akorun seslerini, telli, tuşlu, mızraplı çalgılarda birbiri ardı sıra hızla seslendirmektir.
Müzikal ve icracılık yeteneklerinin ve becerilerinin aktif gelişimi, solo yorumlamasının yoğun bir şekilde oluşturulması, eserlerin içeriğinin dışarıya özgüvenle ifade edebilmesi, yaratıcılık yönünün sahnede yansıtması, konser faaliyetlerine hazırlanabilmesi yüksek profesyonellik başarısının esas anahtarıdır.
Parmakların aceliterisi ile birlikte, ellerin senkron hareketi, esnekliği, ses renginin kalitesi, eşitliliği, artikülasyon netliği, ifadeli çalma, legato vb. öğelerin gelişiminde büyük bir unsurdur.
Teknik gelişmenin en destekleyici yardımcıları rutin gam, arpej, etüt ve egzersizleri kapsayan çalışmalardır. Teknik gelişim ve teknik zorlukları ortadan kaldırmak için gamların bilinçli bir şekilde önemle çalışılması gereklidir. Aynı zamanda gamların ve akorların öğrenilmesi teorik bilgilerin daha iyi kavranmasına yardımcı olmaktadır.
Gam tekniği paralel, zıt (ters yönde); seslerin eşitliğini sağlama, elleri esnek kullanma, kaliteli (derin ve yoğun) ses elde etme gibi becerileri kapsar. Parmakların kuvvetlenmesi ve gelişimi için öncelikle gamlar olmak üzere, arpejler, akorlar ve bu teknikleri içeren alıştırma ve etütler titizlikle çalışılmalıdır.
Gamlar, akorlar ve arpejlerle birlikte sürekli olarak çalışıldığı zaman bilekler ve eller zamanla daha fazla hareket, kıvraklık, esneklik kazanır; parmak uçları enstrümana daha hassasiyetle dokunur ve hisseder; çalgıdan çıkan ses kalitesi daha iyi düzeye gelir ve parmak hızı süratle gelişme gösterir.
Teknik çalışma çeşitliliği içinde gamların ve arpejlerin yeri çok önemlidir. Sürekli gam ve arpej çalışan öğrenci çalıştığı her hangi bir parçada bir gamın arpejlerinden oluşan pasajla karşılaştığında, bu pasajla ilgili sorunu hiç gam çalışmayan bir öğrenciden daha kolay ve daha çabuk çözebilmektedir.
Parmakları belli bir disipline sokmak, alıştırmak, onlara hakim olmak için gamlardan yararlanılabilir. Ayrıca, gam çalışmaları sayesinde enstrüman tekniğinde ses kalitesi, ses eşitliği ses rengi çeşitliliği, hız gelişimi gibi beceriler de geliştirilebilir.
Diziyi çalarken doğru artiküle etme, legato veya non legato gibi teknik çalışmalara, hız konusunda önceden belirli bir tempo ayarlama-belirleme, çalınacak gamın enerjisini hissetme, ritmik nabız belirleme gibi noktalara dikkat edilmelidir.
Caner Yıldırım
Rekor Sanat - Müzik Öğretmeni