Viyolonsel

Viyolonsel diğer bir adıyla çello dilden dile farklılık gösterir.

Almanlar, İtalyanlar ve İngilizler “viyolonçello” derken Fransızlar

“violoncell”

ismini kullanırlar. Viyolonsel, hem solo hem de eşlik çalgısı olarak büyük başarılar gösterir. Notaları dizek üzerinde dördüncü çizgi fa anahtarıyla, ince sesleri ise sol anahtarıyla okunur. Viyolonsel, bir küçüğü olan viyoladan bir oktav daha kalın ses verir. Ses genişliği ise dört oktavdan fazladır. Boyut olarak kemandan yaklaşık iki kat daha büyüktür. Eni 40cm. uzunluğu 120cm. boyundadır. Ebatlarından dolayı oturarak çalınır.

Viyolonselin ilk örnekleri 16yy.’da Fransa’da ortaya çıkmıştır. Viyolonselin atası olarak bilinen viola da gamba adı verilen 7 telli perdeli bir çalgıdır. İlk viyolonsel 5 telli olarak yapılmış, ilk önce orkestralarda bas sesleri seslendirmede kullanılmıştır. 18yy.’a gelindiğinde solo çalgı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde ise viyolonselin yani çellonun öncelikli görevi kontrbas ile birlikte bas partisini seslendirmektir. Ancak bu kadar yumuşak güzel tınılara sahip olan bir çalgıyı sadece bas partileri ile sınırlandırmak yanlıştır. Çeşitlemeler, eşlikler esere canlılık verebilecek her pasaj çellonun rahatlıkla çalabileceği yerlerdir.

Orkestralardaki diğer yaylı grupları gibi çellolarda iki yada daha fazla sayıya ayrılır. Eserin ana temasını anlatmakta hiçbir çalgı viyolonsel kadar insan sesine yakın olamaz. Viyolonsel, insan sesinin üç türünü de kendi ses alanında toplamayı başarır. Tenorla gençliği, baritonla olgunluğu, basla ciddiyeti ve güveni verir.

Çello için ünlü eserler Bach suitleri, Elgar, Dvorak, Haydn çello konçertoları vardır. Özellikle Bach çello suit no:1, Dvorak op:104 çello konçertosu ve Haydn Do Majör çello konçertosu en bilinen eserlerdir.

Çağdaş dönemdeki viyolonsel sanatçılarından bir kaçı ise Pablo CASALS, Gaspar CASSADO, Andre NAVARRA ve Yoyo-Ma’i sayabiliriz.


Duygu Deniz Uşaklıgil
Rekor Sanat - Keman Öğretmeni