Çok Ses İşitme - Ayırdedebilme

Konservatuvar, güzel sanatlar fakültesi ya da müzik öğretmenliği bölümü yani yetenek sınavı ile alan bir okulun sınavına gireceksiniz. Sınav içeriğinde çalışmaya nereden başlamalısınız? Tabi ki öncelikle ses tekrarı sorularına çalışmalısınız. Bu soruya benzer başka benzer soru çeşitleri de ardından sorulacaktır: İki ses tekrarı, üç ve dört ses tekrarı soruları gibi.

Peki, bu soru tiplerine nasıl çalışmalıyız? Profesyonel olarak müziksel işitme yani yetenek sınavlarına hazırlık dersleri alıyorsunuz. Ama derste bir türlü doğru cevap veremediğinizi fark ettiniz. Sanki bir sesmiş gibi duyuyor olabilirsiniz.

Öncelikle sorulan aralık (2 ses) ya da akorun (3-4 ses) piyanoda hangi ses bölgesinde tınladığını dinleyin. Soru geliyor düşünün: piyanoda kalın, orta ya da ince ses bölgesinde olabilir Hangisinde duyuyorsunuz? Size göre hangi bölgede tınlıyor. Soru size çalındığında 1 saniye sadece dinleyin, soru kümesinin piyanodaki ses bölgesini belirleyin. Örneğin cevap ince bölge olsun. Şimdi yapacağınız iş, gırtlağınızı ses bölgesine göre ayarlamak. Eğer sesinizle kalından başlayarak arama yaparsanız tabi ki başarısız olacaksınız. Çünkü sorulan iki sesin ikisi de ince bölgede. Demek oluyor ki ince seslerde bir gezinti yapmalısınız. Tam tersi iki sesin biri çok kalın diğeri ince bölgede de olabilir. O zaman tabi ki önce kalın bölgede bir arama ile başlamalısınız. İkisi de kalın bölgede olabilir. O zaman da ilk sesi daha kolay bulurken yanlışlıkla 2. sesi ince bölgede aramamalı onu da kalın ya da orta bölgelerde aramalısınız. İlk etapta zor gibi gözükse de gırtlağınızı ayarlamayı öğrendiğinizde sesi verme ve tekrar etmede daha başarılı olacaksınız. Sadece “na” sesi ile tekrar etmeden önce ilk duyuşta biraz dinleyin ve tahlil etmeye çalışın. Bu sesler nerede?

Sıra geldi sesleri ayırt edebilmeye. Size bir sır vereyim. Tınlayan iki veya daha çok seste öncelikle ince olan sesi duyarsınız. Bu genel bir durumdur, herkes için geçerlidir. Bu demek oluyor ki size iki ses sorulduğunda bir süre belki birkaç ders sadece ince sesi tekrar ederek iki sese alışmaya çalışmalısınız. Alıştığınızda ikinci aşamaya geçebiliriz. Artık sadece kalın sesi vermeye, tekrar etmeyi deneyin. Bırakın ince sesi, sadece kalın sese odaklanın. Size 2 ya da 3 ses soruluyor ancak sadece kalın sesi vererek birkaç ders çalışmalı ve temel sese yoğunlaşmalısınız. Artık kalın sesleri 2,3 hatta 4 seste verilse kolaylıkla bulabiliyorsunuz. Çok güzel!

İşte zor olan kısımdayız; sesleri arka arkaya söyleyerek birleştirme işlemi. 2 seste önce kalın sonra ince sesi “hım”layarak deniyoruz. “Hım”lama işi dudaklarımızla yaptığımız, içimizden verdiğimiz sesler diyebiliriz. Yani ağız kapalı, dudaklar kapalı göğsümüzden ses veriyoruz. “Hımmm”............Bu sayede sese dönüştürmeden önce göğsümüzde sesi oluşturuyoruz, sesleri daha kolay arayıp daha rahat bulabiliyoruz.

Artık gerisi sizde. Bol bol tekrar etmek, bol bol çalışmak gerek. Çalışan demir ışıldar, sınav kazanır. Bu sene girecek tüm adaylara şimdiden başarılar dilerim.


Pelin Aşkın Kumova
Rekor Sanat - Piyano ve İşitme Öğretmeni